Halk arasında yaygın ismi kızlık olarak geçen latince ismi hymen olan anatomik yapı esasında bir mukoza kalıntısından ibarettir..
Cinsel ilişkiye girmemiş genç kızlarda bu mukoza katlantısı değişik şekillerde olmakta ve çoğunlukla ilk cinsel ilişkide kenarlarından bir miktar yırtılarak kanamaya yol açmaktadır. İşte bu kanama da çoğunlukla o kişinin ilk kez bir cinsel ilişkiye girdiğinin kanıtı olarak kabul edilmektedir. Esasında bu kültürel ve sosyolojik konudur ve kızlık zarı ile ilgili tüm olaylar bu belirteç üzerinde değerlendirilmektedir.
Oysa ki hymen yapısı tüm genç kızlarda aynı formda ve damarlanma dolayısıyla kanama potansiyelinde değildir. Tüm hymenal yapıların üçte birinde ilk ilişkide bile kanama görülmez. Esnek zar denilen bu hymenlerde tanı sadece alanında uzman bir jinekolog tarafından konulmaktadır.
Kız çocuklarında ve genç kızlarda genital bölgenin vestiblum adı verilen vajina yan giriş kısmını dış genital bölgenin yaklaşık 1-1.5 cm içerisinde mukoza yapısında, girişi çepeçevre saran bir katlantı ile ayrılmıştır. Bu katlantıya hymen (kızlık zarı) adı verilir. İlk cinsel ilişki veya vajinaya herhangi bir şeyin sokulması ile bu yapı zedelenebilir ve bütünlüğü bozulabilir.
İlk ilişki sonrası olan kanama tamamen kişinin bu mukoza katlantısı yapısına bağlıdır ve standart bir şekli, miktarı kıvamı yoktur.
Tam bir ilişki olmasa da bu bölgenin parmakla, herhangi bir cisimle veya penisle zorlanması hymen yapısında zedelenme, hatta yırtıklara neden olabilir.
Aksi durumda söz konusudur, yani bir kısım genç kızda tam ve gerçek bir birleşme olsa dahi kızlık zarında herhangi bir yırtık olmaz. Bu tür hymen yapıları halk arasında esnek zar olarak adlandırılır.
Toplumsal ve sosyolojik bir kavram olan kızlık zarı sorunsalı ile ilgili sorulan yüzlerce sorudan birisi de kızlık zarının sportif aktivitelerle bozulup bozulamayacağıdır.
Hymen yani kızlık zarı yapısı dış genital bölgeden yaklaşık 1-1,5 cm içeride vajina girişini halka gibi saran bir mukoza kıvrımıdır. Spor esnasında aşırı terleme, giyilen spor kıyafetleri, uygunsuz iç çamaşırları spor bitimi yanma batma gibi semptomlara neden olabilir. Ancak bunların hiçbiri kesinlikle kızlık zarına zarar dahi veremez. Dolayısıyla bu soruya en net cevap şöyle olacaktır; Hayır kızlık zarı sporla bozulmaz.
Kızlık zarının bozulması için vajinaya herhangi bir cisim girmesi gerekmektedir. Penis, parmak veya yabancı bir cisim vajinaya ilerletilir ise yapısına bağlı olarak kızlık zarı zedelenebilir veya belirli noktalardan bütünlüğü bozulabilir.
Zedelenmiş yada yırtılmış kızlık zarının en önemli göstergesi kanamadır. Ancak bazen hymen yani kızlık zarı bozulmadan da çevre dokuların travmaya uğramasına bağlı kanama görülebilir. Böyle bir durumda kızlık zarı yapısının bozulup bozulmadığı ile ilgili cevabı yalnızca doktor verebilir. Kendi kendine hymen muayenesi ile hem net bir cevap alamazsınız hem de zarı zedeleme riskiniz vardır.
Hymen yani kızlık zarı herkeste farklı yapıda farklı kalınlıkta ve damarlanmadadır. Dolayısıyla ilk ilişki sonrası oluşma ihtimali olan kanama şekli ve miktarı da farklılık gösterir.
Herhangi bir sebeple bütünlüğü bozulan hymen yapılarının cerrahi olarak onarılması talebi son yıllarda oldukça artmış vaziyettedir.
Gerçek bir sağlık sorunu olmayan kızlık zarı yırtılması tedavi gerektiren bir durum değildir ancak gerek toplumsal baskı gerek psikolojik kalıplar kişileri zorlamaktadır.
Daha önce herhangi bir nedenle yırtılmış hymenin tamiri yani kızlık zarı dikimi Ankara kliniğimizde kişilerin istemi doğrultusunda ülkemizde sıklıkla yapılan cerrahi bir operasyon olarak kabul görmektedir.